10 Tembung dalam Bahasa Jawa, Salah Satunya Tembung Aran

By Rahwiku Mahanani, Selasa, 7 Februari 2023 | 12:00 WIB
Ada sepuluh macam tembung atau kata di dalam bahasa Jawa. (adjar.id/RM)

adjar.id - Tembung berarti kata.

Di dalam bahasa Jawa, tembung dibagi menjadi sepuluh berdasarkan jenisnya.

Nah, berikut tembung basa Jawa atau kata dalam bahasa Jawa.

Yuk, kita pelajari bersama!

Tembung Basa Jawa

1. Tembung Aran

Tembung aran, yaiku tembung kang mratelake barang kang ana wujude uga kang ora ana wujude. Contone panci, kloso, srengenge, ngilmu, lan sapanunggalane.

(Tembung aran atau kata benda, yaitu kata yang menyatakan barang yang ada wujudnya dan juga yang tidak ada wujudnya. Contohnya panci, tikar, matahari, ilmu atau pengetahuan, dan sebagainya.)

2. Tembung Kriya

Tembung kriya, yaiku tembung kang mratelake solah bawa utawa tandang gawe. Contone maca, turu, mangan, mlayu, lan sapanunggalane.

(Tembung kriya atau kata kerja, yaitu kata yang menyatakan perilaku atau tingkah laku. Contohnya membaca, tidur, makan, berlari, dan sebagainya.)

3. Tembung Sipat

Baca Juga: 30 Contoh Tembung Aran, Tembung Kriya, dan Tembung Kahanan

Tembung sipat, yaiku tembung kang mratelake kahanan utawa watak sawijining barang utawa bab. Contone ayu, pinter, lara, kuru, lan sapanunggalane.

(Tembung sipat atau kata sifat, yaitu kata yang menyatakan keadaan atau sifat suatu barang atau hal. Contohnya cantik, pintar, sakit, kurus, dan sejenisnya.)

4. Tembung Katrangan

Tembung katrangan, yaiku tembung kang aweh katrangan tembung liyane utawa nerangke tembung aran, tembung kriya, lan tembuh sipat.

Contone ngisor, nduwur, ngalor, ngetan, wingi, esuk, sesuk, lan sapanunggalane.

(Tembung katrangan atau kata keterangan, yaitu kata yang menjelaskan kata lainnya atau menerangkan kata benda, kata kerja, dan kata sifat.

Contohnya di bawah, di atas, ke utara, ke timur, kemarin, pagi, besuk, dan sebagainya.)

5. Tembung Sesulih

Tembung sesulih, yaiku tembung kang digunakake minangka sesulih wong utawa barang. Contone kula, kita, iki, kuwi, sing, lan sapanunggalane.

(Tembung sesulih atau kata ganti, yaitu kata yang digunakan sebagai pengganti orang atau barang. Contohnya saya, kita, ini, itu, yang, dan sebagainya.)

6. Tembung Wilangan

Baca Juga: Tembung Sesulih Panggandheng dan Sadhengah: Pengertian dan Contoh

Tembung wilangan, yaiku tembung kang mratelake gunggunge barang. Contone siji, telu, sayuta, lan sapanunggalane.

(Tembung wilangan atau kata bilangan, yaitu kata yang menyatakan banyaknya barang. Contohnya satu, tiga, satu juta, dan sejenisnya.)

7. Tembung Panggandheng

Tembung panggandheng, yaiku tembung kang digunakake kanggo nggandheng ukara siji lan liyane. Contone sebab, lan, nanging, amarga iku, lan sapanunggalane.

(Tembung panggandheng atau kata penghubung (konjungsi), yaitu kata yang digunakan untuk menghubungkan kalimat satu dan lainnya. Contohnya sebab, dan, tetapi, karena itu, dan sebagainya.) 

8. Tembung Ancer-Ancer

Tembung ancer-ancer, yaiku tembung kang mapane ana ing ngarepe tembung aran, tembung sipat, utawa tembung katrangan. Contone saking, menyang, ing, marang, nganggo, lan sapanunggalane.

(Tembung ancer-ancer atau kata depan (preposisi), yaitu kata yang posisinya di depan kata benda, kata sifat, atau kata keterangan. Contohnya dari, ke, di, kepada, memakai, dan sebagainya.)

9. Tembung Panyilah

Tembung panyilah, yaiku tembung kang dinggo nyilah-nyilahke tembung aran. Contone si, sang sri, lan sapanunggalane.

(Tembung panyilah atau kata sandang, yaitu kata yang digunakan untuk menyebut kata benda. Contohnya, si, sang, sri, dan sebagainya.)

Baca Juga: Tembung Ancer-Ancer: Pengertian dan Jenis-jenisnya

10. Tembung Penyeru

Tembung penyeru, yaiku tembung kang nggambarake wedharing rasa seneng, kaget, susah, gumun, utawa kuciwa. Contone lah, wah, nah, lho, hore, lan sapanunggalane.

(Tembung penyeru atau kata seru, yaitu kata yang menggambarkan perasaan senang, terkejut, sedih, kagum, atau kecewa. Contohnya lah, wah, nah, lho, hore, dan sebagainya.)

"Sepuluh macam tembung dalam bahasa Jawa, yaitu tembung aran, kriya, sipat, katrangan, sesulih, wilangan, panggandheng, ancer-ancer, panyilah, dan penyeru."

Itulah sepuluh macam tembung dalam bahasa Jawa dan masing-masing contohnya, Adjarian.

Coba Jawab!
Apa itu tembung aran?
Petunjuk: Cek halaman 1.